Xuất khẩu thuỷ sản sang Mỹ thêm trở ngại

Investing.com -- Mặc dù ngành thủy sản Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu, nhưng hiện tại đang phải đối mặt với một thách thức lớn từ các quy định của Luật Bảo vệ Thú biển (MMPA) do Mỹ áp dụng.

Theo Bộ Nông nghiệp và Môi trường, tổng sản lượng thủy sản trong nước trong hai tháng đầu năm nay đạt 1,23 triệu tấn, tăng 2,4% so với cùng kỳ năm 2024. Trong đó, sản lượng khai thác đạt gần 551.000 tấn và sản lượng nuôi trồng là hơn 692.000 tấn. Kim ngạch xuất khẩu thủy sản đạt trên 1,4 tỷ USD, tăng 18% so với năm trước. Mỹ vẫn là thị trường lớn nhất của thủy sản Việt Nam với kim ngạch đạt khoảng 1,8 tỷ USD trong năm 2024.

Tuy nhiên, ngành thủy sản Việt Nam đang gặp khó khăn với các quy định của Luật Bảo vệ Thú biển Mỹ. Ông Nguyễn Hoài Nam, Tổng thư ký Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), cho biết Cục Quản lý Đại dương và Khí quyển Mỹ (NOAA) đã đưa ra phán quyết sơ bộ không công nhận sự tương đồng giữa các biện pháp bảo vệ và quản lý thú biển của Việt Nam với các quy định của Mỹ, đối với 12 nghề khai thác hải sản, bao gồm lưới rê, lưới cuốn, câu, lưới vây, và các phương pháp khác.

Ngoài ra, các loài hải sản như cá ngừ, cá kiếm, mực, cá thu, cá hồng, cua, v.v. cũng sẽ bị ảnh hưởng. NOAA cho rằng Việt Nam chưa thực hiện đầy đủ các biện pháp bảo vệ để hạn chế sát thương hoặc đánh bắt không chủ ý đối với thú biển, và chưa có quy định rõ ràng đáp ứng tiêu chuẩn của Mỹ. Vì vậy, NOAA yêu cầu Việt Nam bổ sung bằng chứng và tiến độ thực hiện kế hoạch quản lý trước ngày 1/4, và sẽ công bố kết luận cuối cùng trước ngày 30/11. Nếu không đáp ứng yêu cầu, các sản phẩm hải sản từ những nghề khai thác này sẽ bị cấm nhập khẩu vào Mỹ từ ngày 1/1/2026.

Mỹ cũng dự định mở rộng Chương trình Giám sát Thủy sản Nhập khẩu (SIMP), yêu cầu nhà nhập khẩu cung cấp thêm thông tin chi tiết, làm tăng chi phí tuân thủ. Vì kim ngạch xuất khẩu sang Mỹ chiếm phần lớn trong tổng kim ngạch xuất khẩu thủy sản Việt Nam, các quy định của MMPA và SIMP có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến ngành, thậm chí đe dọa uy tín và vị thế của Việt Nam trên thị trường quốc tế.

Ông Lê Bá Anh, Phó Cục trưởng Cục Chất lượng, Chế biến và Phát triển thị trường, Bộ Nông nghiệp và Môi trường, đề nghị Cục Thủy sản và Kiểm ngư phối hợp chặt chẽ để duy trì thành quả hiện tại và đáp ứng các yêu cầu khắt khe từ Mỹ. Ngành thủy sản Việt Nam có cơ hội lớn để củng cố vị thế tại thị trường Mỹ, nhưng cũng phải đối mặt với không ít thách thức từ các quy định như MMPA và SIMP.

Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Phùng Đức Tiến nhấn mạnh Mỹ là thị trường quan trọng, và cần ưu tiên giải quyết vấn đề liên quan đến MMPA. Trong khai thác, mặc dù sản lượng có xu hướng tăng, nhưng cần có chiến lược hợp lý để giảm áp lực lên nguồn lợi thủy sản. Hiện cả nước có 83.024 tàu khai thác, đòi hỏi phải quản lý chặt chẽ và tập trung vào các loài phù hợp với tiêu chuẩn của Mỹ. Bên cạnh các sản phẩm như tôm và cá tra, ngành thủy sản cũng cần đa dạng hóa sản phẩm và phát triển các đối tượng nuôi mới như rong biển, tảo, bào ngư, nhuyễn thể hai mảnh vỏ để giảm phụ thuộc vào một số mặt hàng chủ lực và gia tăng giá trị xuất khẩu.