Trung Quốc hạ lãi suất lần đầu sau nhiều tháng vì áp lực kinh tế

Investing.com -- Trung Quốc vừa cắt giảm lãi suất cho vay chuẩn lần đầu tiên kể từ tháng 10, trong khi các ngân hàng quốc doanh lớn cũng hạ lãi suất tiền gửi, trong bối cảnh chính phủ nới lỏng chính sách tiền tệ để hỗ trợ nền kinh tế đang chịu tác động từ cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung.

Động thái giảm lãi suất này, vốn đã được dự báo trước, nhằm kích thích tiêu dùng và tăng trưởng tín dụng trong bối cảnh nền kinh tế lớn thứ hai thế giới đang chậm lại, đồng thời vẫn cố gắng bảo vệ biên lợi nhuận đang thu hẹp của các ngân hàng thương mại.

Tuy nhiên, mức giảm lãi suất lần này khá khiêm tốn, phản ánh sự thận trọng của chính sách nới lỏng tiền tệ trong những năm gần đây, cũng như sự dè dặt của giới chức Trung Quốc trước các bước đi mạnh tay hơn khi căng thẳng thương mại với Mỹ vẫn chưa được giải quyết.

Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBOC) thông báo lãi suất cơ bản cho vay kỳ hạn 1 năm (LPR) giảm 10 điểm cơ bản xuống còn 3,0%, trong khi lãi suất kỳ hạn 5 năm cũng giảm tương ứng xuống còn 3,5%.

Hầu hết các khoản vay mới và hiện tại ở Trung Quốc đều dựa trên LPR kỳ hạn 1 năm, còn LPR kỳ hạn 5 năm ảnh hưởng đến lãi suất thế chấp. Cả hai mức lãi suất này hiện đang ở mức thấp nhất kể từ khi Trung Quốc cải tổ cơ chế LPR vào năm 2019.

Thông báo giảm lãi suất cho vay được đưa ra ngay sau khi 5 ngân hàng quốc doanh lớn của Trung Quốc – bao gồm Ngân hàng Công Thương, Ngân hàng Nông Nghiệp, Ngân hàng Xây Dựng và Ngân hàng Trung Quốc – cũng thông báo hạ lãi suất tiền gửi từ 5 đến 25 điểm cơ bản cho một số kỳ hạn, theo thông tin từ ứng dụng điện thoại của các ngân hàng. Reuters đã đưa tin trước đó rằng các ngân hàng này sẽ cắt giảm lãi suất từ ngày thứ Ba.

Việc các ngân hàng lớn giảm lãi suất tiền gửi cũng sẽ tạo áp lực để các ngân hàng nhỏ hơn thực hiện điều tương tự.

Sau thông tin cắt giảm lãi suất, cổ phiếu ngành ngân hàng Trung Quốc tăng nhẹ, chỉ số CSI Bank tăng 0,3%.

Ông Marco Sun, chuyên gia phân tích thị trường tài chính tại MUFG Bank (Trung Quốc), nhận định việc giảm lãi suất nhằm thúc đẩy tín dụng và kích cầu tiêu dùng.

"Ngân hàng trung ương có thể sẽ chuyển sang quan sát thêm trong thời gian tới, trừ khi các rủi ro địa chính trị bên ngoài xấu đi đến mức làm tiêu tan hy vọng phục hồi kinh tế," ông Sun nói.

Đà phục hồi vẫn còn mong manh

Động thái giảm lãi suất nằm trong gói biện pháp do Thống đốc PBOC – ông Pan Gongsheng – và các cơ quan quản lý tài chính khác công bố trước cuộc đối thoại thương mại giữa Trung Quốc và Mỹ tại Geneva đầu tháng này, vốn đã góp phần hạ nhiệt căng thẳng thương mại giữa hai nước.

Các ngân hàng đầu tư toàn cầu đang nâng dự báo tăng trưởng cho Trung Quốc trong năm nay, sau khi Bắc Kinh và Washington đạt được thỏa thuận tạm dừng áp thuế trong 90 ngày, dù các cuộc đàm phán vẫn còn nhiều bất ổn.

Tuy nhiên, theo ông Ting Lu – kinh tế trưởng Trung Quốc tại Nomura – nếu không có gói kích thích mạnh mẽ, mục tiêu tăng trưởng "khoảng 5%" của Trung Quốc sẽ rất khó đạt được.

"Với việc chiến tranh thương mại tạm lắng, Bắc Kinh có thể cảm thấy ít áp lực hơn trong việc tung ra các gói kích thích cần thiết," ông Lu nhận định.

Các số liệu kinh tế gần đây cho thấy tăng trưởng vẫn còn yếu. Giá nhà mới tại Trung Quốc trong tháng 4 không thay đổi so với tháng trước, đánh dấu gần hai năm gần như không tăng dù chính phủ đã nỗ lực vực dậy thị trường bất động sản. Trong khi đó, số liệu tín dụng tháng trước cũng giảm mạnh hơn dự kiến.

Lợi nhuận ngân hàng bị bào mòn

Ông Xing Zhaopeng, chiến lược gia cao cấp về Trung Quốc tại ANZ, cho rằng việc cắt giảm lãi suất lần này là bước đi mang tính phòng ngừa.

"Một mục tiêu là cải thiện biên lãi ròng của các ngân hàng thương mại và chuẩn bị cho tương lai," ông Xing nói, đồng thời dự báo sẽ có thêm một đợt giảm lãi suất nữa vào cuối tháng 7.

Ông Nicholas Zhu, chuyên gia phân tích tại Moody’s, nhận định Trung Quốc sẽ duy trì lãi suất thấp trong thời gian dài.

"Việc giảm chi phí huy động (lãi suất tiền gửi) sẽ phần nào giúp các ngân hàng bù đắp tổn thất do lợi suất tài sản thấp – trong khi họ vẫn phải hỗ trợ nền kinh tế thực," ông nói.

Các ngân hàng lớn của Trung Quốc đã từng cắt giảm lãi suất tiền gửi vào tháng 7 và tháng 10 năm ngoái, sau khi PBOC hạ lãi suất cho vay. Trước đó, họ cũng đã có ba đợt giảm lãi suất tiền gửi trong năm 2023.

Trong quý I năm nay, cả 5 ngân hàng lớn đều báo cáo biên lợi nhuận bị thu hẹp, một số thậm chí ghi nhận lợi nhuận sụt giảm, do ảnh hưởng của tình trạng tăng trưởng kinh tế kéo dài chậm lại.

Theo số liệu chính thức, biên lãi ròng (net interest margin – một chỉ số đo khả năng sinh lời của ngân hàng) của các ngân hàng thương mại Trung Quốc đã giảm xuống mức thấp kỷ lục 1,43% trong quý I năm nay.

Theo Công ty Chứng khoán Quốc tế Trung Quốc (CICC), biên lợi nhuận này dự kiến sẽ giảm thêm 10–15 điểm cơ bản trong năm nay, do các ngân hàng đang cạnh tranh khốc liệt để thu hút khách hàng bằng lãi suất cho vay rẻ, trong khi nhu cầu tín dụng vẫn yếu.