Mức thuế Mỹ áp lên hàng Việt có thể thấp hơn Trung Quốc nếu đàm phán thành công

Investing.com -- Theo đánh giá của TVS Research, Việt Nam hoàn toàn có thể đưa ra các cam kết nhằm giải quyết những yêu cầu từ phía Mỹ để đạt được một thỏa thuận sơ bộ. Trong trường hợp này, mức thuế đối ứng sẽ được điều chỉnh giảm đáng kể và duy trì trong khoảng thời gian từ 90 đến 180 ngày.

Sau khi Mỹ quyết định tạm hoãn áp dụng mức thuế đối ứng trong vòng 90 ngày, bắt đầu từ ngày 10/4/2025, và áp dụng mức thuế diện rộng 10% đối với tất cả các quốc gia (ngoại trừ Trung Quốc), nhiều nước bị ảnh hưởng, trong đó có Việt Nam, đã chủ động làm việc với các cơ quan chức năng và lãnh đạo Mỹ để đàm phán về khả năng giảm hoặc miễn thuế. Đến ngày 13/5/2025, Anh và Trung Quốc đã trở thành hai quốc gia đầu tiên đạt được thỏa thuận sơ bộ với Mỹ. Trong khi Mỹ và Anh thống nhất một số biện pháp giảm thuế đối với hàng hóa nhập khẩu, thì giữa Mỹ và Trung Quốc là thỏa thuận điều chỉnh mức thuế đối ứng giữa hai chiều nhập khẩu.

Dù vậy, TVS nhận thấy thỏa thuận giữa Mỹ và Anh không thể xem là một hình mẫu chung áp dụng cho các nước còn lại. Nguyên nhân chủ yếu là do Anh không nằm trong danh sách các quốc gia bị Mỹ áp thuế đối ứng và hiện đang ở trạng thái thâm hụt thương mại với Mỹ, với con số khoảng 11,7 tỷ USD vào năm 2024. Đây là điểm khác biệt cơ bản so với các nước khác đang trong quá trình đàm phán, khi đa số đều có thặng dư thương mại với Mỹ. Thêm vào đó, dù không nằm trong diện bị đánh thuế đối ứng, hàng hóa từ Anh vẫn đang chịu mức thuế phổ quát 10%. Sau các cuộc đàm phán, một số sản phẩm xuất khẩu từ Anh như ô tô được miễn thuế ở mức giới hạn, còn các mặt hàng khác như thép và nhôm có thể được áp dụng mức thuế suất tối thiểu. Đổi lại, Anh phải đồng ý miễn thuế có giới hạn với một số hàng hóa xuất khẩu chủ lực của Mỹ như thịt bò và cồn, đồng thời gỡ bỏ một số rào cản phi thuế quan như mở cửa thị trường dược phẩm cho các công ty Mỹ.

Với Trung Quốc, thỏa thuận đạt được cho phép Mỹ duy trì mức thuế nhập khẩu 30% đối với hàng hóa Trung Quốc, trong khi Trung Quốc đồng ý hạ thuế đối với hàng Mỹ xuống còn 10%. Thỏa thuận này có hiệu lực trong vòng 90 ngày và sẽ được hai bên rà soát lại trước khi đưa ra quyết định tiếp theo.

Riêng với Việt Nam, quá trình đàm phán có thể sẽ phức tạp hơn do nước ta đang có thặng dư thương mại lớn với Mỹ và đồng thời bị cáo buộc là trung chuyển hàng hóa Trung Quốc cũng như thao túng tiền tệ. Để giảm thặng dư thương mại, Việt Nam có thể cam kết tăng nhập khẩu một số mặt hàng từ Mỹ như nông sản, thủy sản hoặc các mặt hàng đặc biệt như máy bay thương mại. Tuy nhiên, do nhu cầu tiêu thụ trong nước đối với các mặt hàng này không cao, nên TVS cho rằng kim ngạch nhập khẩu gia tăng sẽ không đáng kể và không ảnh hưởng nhiều đến cán cân thương mại tổng thể.

Về vấn đề trung chuyển hàng hóa từ Trung Quốc, Việt Nam có thể cam kết nâng cao minh bạch trong kiểm soát nguồn gốc xuất xứ hàng hóa. Dù vậy, thực tế cho thấy phần lớn hàng hóa xuất khẩu từ Việt Nam có đầu vào đến từ các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài hoặc từ Trung Quốc, nên việc đáp ứng triệt để yêu cầu này của Mỹ sẽ gặp nhiều thách thức.

Liên quan đến cáo buộc thao túng tiền tệ, Mỹ có thể yêu cầu Việt Nam điều chỉnh giảm tỷ giá USD/VND. Tuy nhiên, theo TVS, khả năng đáp ứng yêu cầu này là rất thấp vì tỷ giá giữa đồng USD và VND (HM:VND) tăng chủ yếu do nhu cầu thanh toán xuất nhập khẩu và trả nợ trái phiếu Chính phủ tăng lên. Việc can thiệp vào tỷ giá để giảm giá trị USD so với VND trong bối cảnh này là khó khả thi.

Tuy nhiên, với việc Mỹ đã đạt được một thỏa thuận thương mại với Trung Quốc – đối tác chính trong chính sách áp thuế lần này – triển vọng đàm phán với các quốc gia còn lại, trong đó có Việt Nam, được đánh giá là sẽ thuận lợi hơn. TVS cũng dự đoán rằng nếu đạt được thỏa thuận, mức thuế mà Mỹ áp lên hàng hóa Việt Nam sẽ thấp hơn so với mức 30% đang áp dụng với Trung Quốc.

Về tình hình thương mại gần đây, kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam trong tháng 4/2025 đạt 37,5 tỷ USD, tăng 19,8% so với cùng kỳ năm trước, trong khi nhập khẩu đạt 36,9 tỷ USD, tăng 22,9%. Tính chung bốn tháng đầu năm, xuất khẩu đạt 140,34 tỷ USD, tăng 13% so với cùng kỳ, với nhóm hàng chế biến – chế tạo chiếm hơn 88%, nông lâm thủy sản chiếm 11% và nhóm nhiên liệu – khoáng sản chiếm khoảng 1%.

TVS cho rằng Việt Nam đang có cơ hội hưởng lợi trong ngắn hạn khi Mỹ đang tạm hoãn áp thuế đối ứng đến giữa tháng 7/2025. Xuất khẩu sang Mỹ trong tháng 4 tăng 33,9% so với cùng kỳ và tăng 1,5% so với tháng trước, cho thấy các doanh nghiệp Mỹ đang tranh thủ nhập hàng dự trữ trước nguy cơ mức thuế cao có thể được khôi phục sau ngày 9/7. Các tập đoàn lớn có vốn FDI như Samsung, Nike (NYSE:NKE), Adidas (ETR:ADSGN) hay GAP đều đang tăng cường công suất để đẩy mạnh xuất khẩu sang Mỹ trong thời gian tạm hoãn thuế kéo dài 90 ngày.

Cuối tháng 4, Bộ Công Thương Việt Nam cũng đã sang Mỹ để trực tiếp đàm phán về các mức thuế mà Mỹ dự kiến áp lên hàng hóa xuất khẩu từ Việt Nam. Theo TVS, khả năng đạt được một thỏa thuận có lợi sẽ phụ thuộc vào cách Việt Nam đáp ứng ba vấn đề then chốt: ngăn chặn việc hàng hóa Trung Quốc “đội lốt” xuất xứ Việt Nam, tăng cường nhập khẩu các mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Mỹ như khí LNG và nông sản, và cuối cùng là việc xem xét giảm thuế nhập khẩu với hàng hóa Mỹ.