Trung Quốc thúc đẩy tiêu dùng nội địa giữa khủng hoảng xuất khẩu

Investing.com -- Dù chịu sức ép từ thuế quan của Mỹ, nhiều doanh nghiệp xuất khẩu Trung Quốc vẫn ngần ngại quay về thị trường nội địa, do nhu cầu tiêu dùng trong nước yếu và cạnh tranh giá gay gắt.

Eno Qian – giám đốc một nhà máy may mặc ở miền đông Trung Quốc – cho biết mỗi sản phẩm xuất khẩu mang lại 20 nhân dân tệ lợi nhuận, trong khi bán nội địa chỉ bằng 10% con số đó. Do đó, dù bị ảnh hưởng bởi thuế nhập khẩu của Mỹ, cô vẫn cho rằng việc chuyển sang tiêu thụ nội địa là “không khả thi”.

Chính phủ Trung Quốc đang thúc giục doanh nghiệp xuất khẩu tìm khách hàng trong nước nhằm thay thế thị trường Mỹ, vốn gần như bị đóng băng sau đợt áp thuế lên tới 145%. Tuy nhiên, doanh nghiệp cho biết họ gặp nhiều khó khăn như biên lợi nhuận thấp, thanh toán chậm, tỷ lệ hoàn trả cao và thiếu kinh nghiệm vận hành thị trường nội địa.

Qian nói: “Chúng tôi quyết định không theo đuổi thị trường nội địa vì rủi ro dòng tiền lớn. Khách nước ngoài ổn định hơn.”

Thực tế này cho thấy nền kinh tế Trung Quốc vẫn phụ thuộc vào xuất khẩu. Giới phân tích cho rằng cần có các gói kích thích tài khóa để thúc đẩy tiêu dùng, nếu không, việc tăng cung nội địa có thể khiến tình trạng giảm phát nghiêm trọng hơn.

Giáo sư Shi He-Ling từ Đại học Monash cảnh báo: “Biên lợi nhuận trong nước cực kỳ thấp, có thể khiến doanh nghiệp phá sản nếu chuyển hướng thị trường.” Ông cũng lo ngại điều này sẽ làm giảm thu nhập người lao động, kéo theo sức mua nội địa suy yếu thêm.

Để hỗ trợ doanh nghiệp, Bộ Thương mại Trung Quốc tổ chức nhiều sự kiện kết nối tại các thành phố lớn nhằm đưa sản phẩm xuất khẩu vào kênh nội địa như sàn thương mại điện tử, siêu thị và nhà bán lẻ. Một số địa phương cũng lập tổ công tác chuyên trách để tháo gỡ khó khăn, từ việc thiếu hiểu biết thị trường đến nhận diện thương hiệu.

Các tập đoàn lớn cũng tham gia hỗ trợ. JD.com lập quỹ 200 tỷ nhân dân tệ hỗ trợ doanh nghiệp xuất khẩu bán hàng trong nước. Meituan cũng cung cấp hỗ trợ marketing và vận hành.

Tuy vậy, Qian cho rằng điều doanh nghiệp thực sự cần là các chính sách thuế và trợ cấp. “Chúng tôi mất 30% doanh số vì thuế Mỹ và đã phải cắt giảm nhân sự. Tệ hơn nữa, có thể sẽ phải đóng cửa.”

Các nhà máy khác cũng e ngại rủi ro thị trường nội địa. David Lian – chủ một nhà máy đồ lót ở miền nam – cho biết thị trường nội địa “nhạy cảm với giá, tốn chi phí khuyến mãi và đơn hàng nhỏ”. Ông đang tìm hướng đi mới tại Trung Đông, Nga, Trung Á và châu Phi.

Bà Liu – chủ nhà máy đèn ở Ninh Ba – nói rằng để bán hàng nội địa, bà cần tuyển một đội ngũ riêng nhưng không đủ nguồn lực.

Bộ Chính trị Trung Quốc sẽ họp trong tháng này và có thể bàn về chính sách hỗ trợ doanh nghiệp chuyển hướng thị trường.

Trong khi giới chức thể hiện lập trường cứng rắn với Mỹ, các nhà kinh tế lại mong chờ biện pháp cụ thể để kích thích tiêu dùng – yếu tố then chốt để thay thế thị trường Mỹ.

Dù doanh số bán lẻ Trung Quốc năm ngoái đạt 43.200 tỷ nhân dân tệ, gấp 11 lần xuất khẩu sang Mỹ, nhưng giới phân tích như Julian Evans-Pritchard cho rằng nếu tiêu dùng không tăng đủ nhanh, cú sốc từ mất doanh thu xuất khẩu sẽ khó bù đắp.

Ông nhận định: “Người dân sẽ không chi tiêu nhiều hơn nếu họ không thấy yên tâm về triển vọng kinh tế. Chính phủ cần mở rộng an sinh xã hội và tăng lương – điều không dễ khi doanh nghiệp đang chịu áp lực thuế.”

Minxiong Liao – chuyên gia tại GlobalData.TS Lombard – kết luận: “Các cải cách an sinh xã hội, đặc biệt lương hưu và tài khóa, sẽ đóng vai trò then chốt, nhưng đã bị trì hoãn quá lâu.”